ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye, Katar ve Mısır’la birlikte Gazze’deki ateşkes anlaşmasına ilişkin bir niyet beyanı imzaladıktan sonra “Şimdi yeniden inşa zamanı” dedi.
Trump, kendisine yeşil dosyada iletilen ateşkese dair niyet beyanını imzalarken “Bu noktaya gelmesi 3.000 yıl sürdü, inanabiliyor musunuz?” dedi ve ekledi:
“Şimdi yeniden inşa zamanı.”
ABD Başkanı Trump’ın yanı sıra Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Es-Sisi, Katar Emiri Tamim El Sani ve Cumhurbaşkanı Erdoğan da beyana imza attı.
Trump, ateşkes müzakereleri sırasında gösterilen destek için onlara bir kez daha teşekkür etti.
Daha önce Ortadoğu’da Üçüncü Dünya Savaşı’nın başlayacağı yönünde tahminler olduğunu, ancak “bunun olmayacağını” belirtti.
“Kalıcı barışın inşa edileceği” mesajını verdi.
Trump, yeniden inşa sürecinin çatışmaların sonlandırılmasına kıyasla daha kolay bir süreç olacağını söyledi.
Ardından Es-Sisi konuştu ve Filistinlilerin “kendi kaderlerini tayin etme hakkına sahip olduklarını” söyledi:
“Onlar da özgürlük ve bağımsız devletlerinde, İsrail ile yan yana, barış, güvenlik ve karşılıklı tanınma içinde yaşama hakkına sahipler.”
Erdoğan’a teşekkür
ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a da ayrıca teşekkür etti, “Hiçbir zaman bizi yüz üstü bırakmadı. Ne zaman ihtiyaç duysak hep yanımızda oldu” dedi.
Erdoğan hakkında “Her zaman benimle birlikte oldu. Çok çetin bir insan” diyen Trump, “Kendisiyle bir sorun yaşandığında hep beni arıyorlar, ben de genelde bir çözüm buluyorum” sözlerini ekledi.
Trump bir gazetecinin “Erdoğan Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş konusunda da yardımcı olabilir mi?” sorusuna ise “Olabilir” diye yanıt verdi:
“Rusya tarafından saygı görüyor, Ukrayna tarafından saygı görüyor ve benim de arkadaşım.”
Trump üç saat gecikti
ABD Başkanı Trump, 13 Ekim sabahı İsrail parlamentosunda konuşma yaptı ve ardından üç saatlik bir gecikmeyle Mısır’a ulaştı.
Zirve Donald Trump ve Abdulfettah es-Sisi’nin Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde birarada yaptığı basın toplantısıyla başladı.
Barış anlaşması müzakerelerinin ikinci aşamasının ne zaman başlayacağı sorulduğunda Trump, “Başladı” diye yanıtladı.
Es-Sisi, Mısır’da toplanan delegeleri “barış şehrine hoş geldiniz” diyerek selamladı ve ateşkes anlaşmasını “eşi benzeri görülmemiş bir başarı” olarak nitelendirdi.
Daha sonra Trump’a, Gazze’deki savaşı sona erdirebilecek tek kişinin ABD başkanı olduğunu söyledi.
Ayrıca, İsrailli rehinelerin kalan tüm cesetlerini İsrail’e geri götürmek ve ateşkesin yürürlükte kalmasını sağlamak için çalışmak istediğini ekledi.
Trump, ABD’nin Gazze planına göre bölgeyi geçici bir süre yönetmesi öngörülen uluslararası kutuluşta Cumhurbaşkanı Sisi’nin de bulunmasını istediğini belirtti.
Es-Sisi de “Orada olacağım” diye yanıtladı.
ABD’nin Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff kurulda yer almak için “uzun bir başvuru listesi” olduğunu söyledi. Ardından Trump da bu söylemi tekrarladı.
Ateşkes anlaşmasının da imzalanacağı zirveye İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada Başbakanı Mark Carney dahil 20’den fazla lider katıldı.
Netanyahu katılmadı
İsrail basını ve Mısır cumhurbaşkanlığı Binyamin Netanyahu’nun da zirveye katılacağını kaydediyordu.
Ancak İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan sonrasında yapılan bilgilendirmede, Binyamin Netanyahu’nun zirveye katılmayacağı açıklandı.
Yapılan açıklamada gerekçe olarak, bir dini bayramın yakın olması gösterildi.
Hürriyet gazetesindeki haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın havadayken Netanyahu’nun katılımıyla ilgili bilgiyi aldığını ve bunun olması halinde zirveye katılmayacağını ifade ettiği iddia edildi.
Guardian gazetesi de Erdoğan’ın Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile bu bağlamda konuştuğunu yazdı.
Mısır cumhurbaşkanlığı, “Hem Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas hem de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze’deki savaşı sona erdirme anlaşmasını sağlamlaştırmak ve buna olan bağlılıklarını yeniden teyit etmek için barış zirvesine katılacak” açıklaması yapmıştı.
Son müzakerelere maratonuna ev sahipliği yapan Mısır, toplantının amacının savaşı bitirmesi beklenen anlaşmayı son haline getirmek olduğunu açıkladı.
Gelinen noktaya karşın Hamas’ın geleceği, İsrail’in geri çekilmesinin boyutu ve Gazze’yi kimin yöneteceği gibi başlıklar halen yanıt bekliyor.
Trump’a Knesset’te protesto
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail parlamentosundaki konuşması sırasında İsrailli Arap milletvekili Ayman Odeh ve sol görüşlü Ofer Cassif tarafından protesto edildi.
Odeh “Filistin’i Tanı” yazan bir kağıt açtı.
İki vekil de salondan çıkarıldı, Trump konuşmasına devam etti.
Trump, “Bu, yeni bir Ortadoğu’nun tarihi şafağıdır” dedi.
Müzakerelerelere katılan Arap ülkelerine de teşekkür eden Trump, “inanılmaz bir zafer” ifadesini kullandı.
Trump, İsrail’e yolculuğu sırasında Air Force One uçağında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
“Savaş bitti” diyen Trump ateşkesin kalıcı olacağına inandığını belirtti.
“Birçok neden var. Ama bence insanlar bundan bıktı. Yüzyıllardır var, sadece yakın zamanda değil. Yüzyıllardır sürüyor” dedi.
ABD Başkanı, Gazze için hızla bir “Barış Kurulu” kurulacağını ve Gazze’nin bir “yıkım alanı” gibi göründüğünü ekledi.
